Tag: podręczniki szkolne
Czytanie krytyczno-twórcze celem nauki czytania
Czytanie, obok myślenia, to kluczowa umiejętność, potrzebna, aby lepiej żyć. Pozwala na zdobycie samodzielności, rozwijanie zainteresowań. Jest ważna w codziennych społecznych sytuacjach jak zakupy czy formalności w banku. Każdy licealista powinien ze szkoły wynieść krytyczno-twórcze poznawanie treści.
Poziomy nauki czytania na przestrzeni edukacji szkolnej
Proces czytania jest skomplikowany i zaczyna się od najmłodszych lat. Na początku dziecko osłuchuje się z językiem, aby mniej więcej po rozpoczęciu edukacji szkolnej zacząć stopniowo samodzielnie czytać. Na tym etapie tekst rozumiany jest dosłownie. W kolejnych latach nabywane są umiejętności czytania ze zrozumieniem, jednak najważniejsza kompetencja przychodzi w okolicy szkoły średniej i jest nią czytanie krytyczno-twórcze.
Co to jest czytanie krytyczno-twórcze?
Czytanie krytyczno-twórcze wyraża się w interpretacji tekstu. To dokonywanie oceny poprzez pryzmat własnych doświadczeń, ale również umiejętność odsunięcia tej oceny w czasie i pozostawienia otwartego problemu. Poszukiwanie materiału, sprawdzanie i weryfikowanie źródeł oraz krytyczne podejście to kolejne cechy czytania krytyczno-twórczego. Stwarza ono punkt wyjścia do własnego myślenia oraz twórczego działania.
Dlaczego umiejętność czytania krytyczno-twórczego jest tak ważna?
Umiejętność czytania krytyczno-twórczego bezpośrednio przekłada się na poziom życia człowieka. Na rynku pracy poradzi sobie najlepiej osoba, która potrafi szybko i sprawnie odszukać niezbędne informacje z różnych źródeł, przetworzy je i wykorzysta. Dzięki takim kompetencjom możliwe jest twórcze uczestniczenie w życiu społeczno-kulturalnym, również duchowym. Człowiek ma możliwość rozwoju i podążania własną drogą, która naturalnie może różnić się od sposobu życia innych.
Licealne podręczniki do języka polskiego jako wsparcie czytania krytyczno-twórczego
Umiejętności czytania krytyczno-twórczego najmocniej rozwijane są na etapie szkoły średniej. Podręczniki do języka polskiego zawierają teksty odpowiednio skomplikowane pod względem słownictwa, struktur gramatycznych i liczby pojęć. W serii “Oblicza Epok” materiał nauczania ułożony jest chronologicznie, na przykład w książce “oblicza epok 3.1” znajdują się teksty Młodej Polski i Dwudziestolecia Międzywojennego. Podobnie w podręcznikach “Ponad słowami” czy “Język Polski” wydawnictwa Operon. Każdy z nich zawiera zadania dotyczące interpretacji własnej poznawanego utworu.
W dzisiejszym świecie, który charakteryzuje się dużą zmiennością i koniecznością ciągłego podwyższania swoich kompetencji umiejętność czytania krytyczno-twórczego jest wręcz wymagana. Warto o nią zadbać, ponieważ przełoży się ona realnie na poprawę życia młodego człowieka w przyszłości.
Literatura drugiej połowy XIX i pierwszej połowy XX wieku
Historia końca XIX i pierwszej połowy XX wieku jest niezwykle dynamiczna. Zarówno w Polsce jak i na świecie, był to czas intensywnych zmian pod wieloma względami – politycznych, społecznych i artystycznych. Nie inaczej było w literaturze, której popularne w tamtych czasach nurty pozwalają zagłębić się w epokę i zrozumieć istotę przemian historycznych.
Młoda Polska i dwudziestolecie międzywojenne
Na lata 1890-1918 i 1918-1939 w Polskiej kulturze przypadły odpowiednio epoki Młodej Polski oraz dwudziestolecia międzywojennego. Młoda Polska powstała jako polska odmiana modernizmu, w opozycji do poprzedzającej ją epoki pozytywizmu. Były to czasy niezwykle dynamicznych przemian społeczno-kulturowych.
Charakterystyczne dla dzieł powstałych w tej epoce było poszukiwanie artystycznego indywidualizmu, a także wyrażanie emocji oraz stanów wewnętrznych artysty. Cechowały je eskpresyjność, symbolika i tęsknota za nieosiągalnym idealizmem. Uznani twórcy Młodej Polski to między innymi Stanisław Wyspiański, Stanisław Przybyszewski czy Kazimierz Przerwa-Tetmajer.
W dwudziestoleciu międzywojennym, po odzyskaniu niepodległości Polacy musieli zmagać się z konsekwencjami wojny w Europie. Pomimo trudności, był to czas dynamicznych przemian społecznych i kulturalnych. W sztuce był to okres intensywnego rozwoju – powstawały teatry, filharmonie, muzea i galerie sztuki.
Nowe nurty takie jak ekspresjonizm, konstruktywizm czy surrealizm wpływały na rozwój sztuki, w tym literatury. Twórcy tego okresu – Stefan Żeromski, Julian Tuwim czy Witold Gombrowicz ukazywali burzliwe realia tamtych czasów.
Lata 1890-1939 poza Polską
W literaturze Europejskiej drugiej połowy XIX i pierwszej połowy XX wieku, powstało i rozwijało się wiele kierunków literackich, takich jak, między innymi:
- symbolizm – twórczość nacechowana zmysłowością, skupiała się na znaczeniu ukrytym za słowami,
- modernizm – literatura charakteryzowała się subiektywnym punktem widzenia i refleksją nad człowiekiem w nowoczesnym świecie,
- ekspresjonizm – reakcja na traumatyczne doświadczenia I wojny światowej, nacechowana skrajnymi emocjami,
- surrealizm – eksploracja snów i absurdu.
To tylko jedne z wielu przykładów, jak różnorodna była literatura tamtych czasów.
Podsumowanie
Lata na które przypadła Młoda Polska i dwudziestolecie międzywojenne to okres opisywany przede wszystkim dynamicznymi zmianami społeczno-kulturowymi. Był to czas pełen eksperymentów, które miały wpływ na dalszy rozwój literatury na świecie. Do najpopularniejszych dzieł tej epoki w Polsce należą niewątpliwie “Wesele” Wyspiańskiego, “Chłopi” Reymonta, a za granicą powstawały dzieła takich autorów jak Nietzsche, Dostojewski czy Kafka. Chcąc dowiedzieć się więcej na temat tego okresu, warto sięgnąć po “oblicza epok 3.1” wydawnictwa WSiP, jeden z dostępnych podręczników opisujących literaturę i sztukę tamtych lat.
Lubisz historię? Zobacz, skąd możesz czerpać wiedzę na jej temat!
Historia, którą znasz ze szkoły, nie była zbyt ciekawa, prawda? Mnóstwo dat do zapamiętania, ważnych bitew, które do niczego nie prowadziły, konfliktów i innych niezbyt dobrych wydarzeń… Ale przecież nie tylko na nich opiera się historia naszego kraju i całego świata. Jeśli chcesz poznać jej ciekawsze oblicze, możesz skorzystać ze zgromadzonych przez nasz sposobów!
Filmy i seriale historyczne
Dobrym pomysłem na poznanie historii są filmy i seriale historyczne. Ważne, by były one oparte na prawdziwych wydarzeniach, bo w innym wypadku fikcja może sporo namieszać. Przykładem takiego serialu jest “Outlander”, w którym możemy zobaczyć kolonizowanie Ameryki, słynną Herbatkę Bostońską czy wykorzystywanie niewolników oraz codzienność ludzi z tamtych czasów. Choć bohaterowie serialu są fikcyjni, to cała otoczka historyczna nie mija się z prawdą. Sam przyznaj, że historia podana w taki sposób jest o wiele ciekawsza!
Książki, wiersze i opowiadania
Nikt tak dobrze nie przekazuje historii, jak ludzie. Ale trudno (w sumie to wręcz niemożliwe!) spotkać osoby, które żyły trzysta lub pięćset lat temu. Dlatego z pomocą przychodzą nam nieśmiertelne dzieła literackie. Możesz przeczytać klasyków literatury polskiej lub zagranicznej. Jak znaleźć wszystkie utwory, którym warto poświęcić uwagę? Jeśli chcesz zaoszczędzić czas i mieć wszystko w jednym miejscu, wybierz podręcznik do języka polskiego (tak, do języka polskiego, nie do historii!).
Możesz sięgnąć po “Oblicza epok 3.1” lub “Sztuka wyrazu część 3”, z których dowiesz się, w jakich czasach żył Fiodor Dostojewski i jak wyglądały realia tamtejszej Rosji. Poznasz Kazimierza Przerwę-Tetmajera i innych młodopolskich poetów, którzy miłowali w absyncie i słowie pisanym.
O Polskich realiach życia opowie Ci Władysław Reymont, który napisał o całym roku na wsi w “Chłopach”. Przeczytaj koniecznie i zobacz, jak bardzo zmieniło się codzienne życie od tamtego czasu! Sięgnij też po książki z czasów wojny i dwudziestolecia międzywojennego. Takie opowieści pomogą Ci zrozumieć, co dzieje się na świecie, bo wojny są nieodłącznym elementem naszego życia.
Wizyty w muzeach i na wystawach
Dobrze wybrać się do muzeum historycznego. Przewodnik opowie Ci o takich rzeczach, których próżno szukać w książkach do historii. Fascynujemy się zagranicznymi postaciami, np. angielskim królem Henrykiem VIII znanym z posiadania sześciu żon, a nie znamy przeszłości naszych władców, które bywają równie zaskakujące. Poszukaj muzeum w Twojej okolicy i koniecznie się do niego wybierz w najbliższym czasie.